Dünyada milyonlarca çocuk yetersiz beslenme nedeniyle yaşam mücadelesi veriyor. Bu, beraberinde çocukların karınlarının tabaklarla yenmiş gibi şişkin görünmesine neden olan bir sağlık sorunu olan Protein Gücü Yetersiz Beslenmesini (PEM) getirir. Peki PEM nedir? Sizin için anlattık!
Kolların ve bacakların bariz incelmesi, kaburgaların belirgin görünümü ve çok gergin-düzleşmiş bir karın, yetersiz beslenmenin tipik semptomları arasında yer alır.
Resimde tanıştığınız çocuklar anoreksiya gibi bir yeme bozukluğunun kurbanları gibi görünüyorlar ama değiller. Resimdeki çocukların bu durumda olmasının nedeni, hayatımız için son derece kritik olan protein eksikliğinden kaynaklanan ve Protein Gücü Malnütrisyonu (PEM) olarak bilinen bir beslenme bozukluğudur.
Protein Gücü Yetersiz beslenme, yetersiz beslenen çocuklarda iki farklı biçimde ortaya çıkar.
Bu iki PEM formu şu forma sahiptir: marasmus ve kwashiorkor. Kwashiorkor, özellikle yoksulluk ve kıtlıkla mücadele eden toplumlarda çocuklarda daha sık görülür ve karın çevresinde sıvı birikmesi, karaciğer yağlanması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bu da çocukların karakteristik şişkin karın görüntüsüne yol açar.
Marasmus, başka bir protein gücü yetersiz beslenme türüdür. Bu iki durum çocukların vücutlarının beslenme ihtiyaçlarını karşılayamamasından kaynaklanmaktadır.
Kwashiorkor terimi Jamaikalı çocuk doktoru Cicely Williams tarafından icat edildi.
Bu kelimenin kökeni Gana dilindedir ve ‘bir annenin ilk çocuğunun yeni bir bebek doğurduktan sonra hastalanması’ anlamına gelir.
Bir anne, sütten kesilmemiş bebeği varken yeni bir çocuk doğurursa, iki çocuğu aynı anda beslemekte güçlük çeker.
Bu, bebeklerin gerektiği kadar beslenmemesine neden olur. Bu doğrudan yetersiz beslenmeye yol açar.
Anne sütü, bebeklerin sağlıklı gelişimi için vazgeçilmez bir besin kaynağıdır.
Bu değerli süt, bebeğin büyüme ve gelişme sürecinde ihtiyaç duyduğu temel proteinler ve amino asitlerle zenginleştirilmiştir. Eksikliği bebeğin zihinsel ve fizyolojik gelişiminde önemli aksamalara yol açabilmektedir.
Protein ve amino asit alımının yetersiz, karbonhidrat tüketiminin fazla olduğu durumlar çocukların bu hastalığa daha kolay yakalanmasına neden olabilir.
Özellikle açlığın ve yoksulluğun hüküm sürdüğü bölgelerde pirinç, tatlı patates ve tropik bir ağaç olan manyokun nişastalı köklerinin tüketimi yaygındır. Bu tür beslenme çocukların bu hastalığa yakalanmasını kolaylaştırır ve lenfatik sistemlerine zarar verir.
Lenfatik sistemin insan vücudunda 3 ana görevi vardır.
Lenfatik sistemin vücuttaki birincil görevi sıvıların geri kazanılması iken diğer görevleri ise bağışıklık sisteminin düzenlenmesi ve yağların emilmesidir.
Ancak yetersiz beslenme sonucu ortaya çıkan kwashiorkor adlı hastalıkta bu üç fonksiyon tam olarak yerine getirilemez.
Hastalığın da etkisiyle vücuttaki sıvıların dolaşım sistemine geri verilmesi gereken bir süreç başlar. Ancak bu sürecin başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için protein tüketimi oldukça değerlidir.
Protein basıncının su basıncından fazla olması sindirim sistemindeki suyun vücuda sorunsuz bir şekilde geçmesini sağlar.
Ancak protein miktarı yetersiz ise bu geçiş engellenir ve bunun sonucunda dokularda ve sindirim sisteminde su birikmeye başlar.
Protein eksikliği yaşayan bir organizmanın hayati metabolik fonksiyonlarını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlaması mümkün değildir. Bu durum sonucunda vücutta ödem oluşur.
Kwashiorkor hastalığının tek sorunu karın şişkinliği gibi görünse de durum o kadar kolay değildir. Bu hastalığa yakalanan kişilerde diş kaybı, deri incelmesi ve erken yaşta saç dökülmesi gibi sorunlar da görülebilmektedir.
Bu hastalığın tespiti ve sonrasında uygulanacak tedavi yöntemleri vücutta oluşacak gelişimsel bozulmaları ve dönüşümleri engelleyemese de yaşamın sonlanmasını durdurabilir.
Aynı zamanda vücudun tedavi sürecinde kendini yeniden inşa etmesi ve eski işlevine geri dönmesi için protein ile birlikte çeşitli mineral ve vitaminlerin tüketilmesi büyük önem taşımaktadır.
