Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’TCMB’nin (TCMB) 2023 yılı ilk çeyreğine ilişkin Finansal İstikrar Raporu internet sitesinde yayınlandı.
Raporda, emsal ülkelere göre Türkiye’de oldukça düşük olan hanehalkı borçluluğundaki düşüş eğiliminin devam ettiği belirtilirken, hanehalkı finansal borçlarının büyük çoğunluğunun gelir oynaklığı olan düşük fiyatlı kısımla ilgili olduğuna dikkat çekildi. bankacılık sistemi üzerindeki hanehalkı kaynaklı kredi riskini azaltan bir unsur olarak öne çıkmaktadır. .
Hanehalkının finansal varlık kompozisyonu a TL aktiflerin ve mevduat dışı finansal araçların ağırlığındaki artışRaporda, mevduat liralaşma oranının artış eğiliminde olduğu vurgulandı.
Raporda, bankaların mevduatta liralaşma hedefini gerçekleştirmeye yönelik artan motivasyonunun bu eğilimin devam edebileceğine işaret ettiğinin altı çizilirken, “Hanehalkı segmentleri mevduat gibi mevduat dışı finansal varlıklara yatırımlarını artırarak tasarruflarını çeşitlendiriyor” ifadeleri kullanıldı. hisse senetleri, yatırım fonları ve emeklilik sistemi”.
Raporda, reel bölümün finansal borç/finansal varlık oranı son 10 yılın en düşük seviyesine indi.Şirketlerin likidite, karlılık ve borç ödeme göstergelerindeki olumlu seyrin devam ettiği bildirildi.
Sektörün yükümlülükleri arasında i TL hissesi artıyorŞirketlerin ağırlıklı olarak TL cinsinden borçlandığının belirtildiği raporda, şirketlerin aktif kompozisyonunda TL cinsinden varlıkların payı artıyor ve toplam kısa vadeli Yabancı Para (YP) durumundaki yataylaşma eğilimi korunuyor.
Raporda, YP kredi kullanan firma sayısındaki düşüş eğiliminin devam ettiği kaydedildi. Firmaların döviz borçlarının ihracat gelirlerini karşılama oranı artıyor. Firmaların kur riskini azaltan bu unsurlar, reel sektörün kur riskini de sınırlandırmaktadır. Bu dönemde, net ihracatçı firmaların ve KOBİ’lerin TL kredi kullanımlarındaki paylarının da hedeflenen kredi politikalarının etkisiyle artış eğiliminde olduğu görülmektedir.” söylendi.
Firmanın bilançolarıGüçlü likit varlıkları ile olası şoklara karşı dayanıklılıklarının korunduğu vurgulanan raporda, Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören şirketlerin kârlılık göstergelerinin tarihsel ortalamaların üzerinde olduğu ve borç ödeme gücü göstergelerinin açıklandığı açıklandı. Şirketler finansman maliyetlerinin düşmesiyle bariz bir şekilde iyileştiler.
Potansiyel büyümeyi ve cari denge istikrarını sürdürülebilir seviyelerde desteklemek amacıyla uygulanan kredi politikası sonucunda kredi kompozisyonunda hedeflenen değişimin gerçekleştiğine dikkat çekilen raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:
Raporda, bankacılık bölümünün operasyonel kalite göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği belirtilirken, TGA bakiyesindeki yatay seyrin yanı sıra TL kredi büyümesinin de etkisiyle TGA oranının gerilemeye devam ettiği, söz konusu iyileşme tüm kredi alt türleri ve segmentlerinde görüldü.
TGA oranının, yakın izlemedeki kredi oranı ve yapılandırılmış kredi oranının cari rapor döneminde düştüğüne vurgu yapılan raporda, “Yakın izlemedeki kredilerin önemli bir kısmı gecikmesiz kredilerden oluşmaktadır. Bankaların salgın döneminde ihtiyatlılık nedeniyle artırmaya başladığı kredi karşılık oranları artarak devam ediyor.” kelimeler kullanıldı.
Raporda, “Bankacılık sektörü güçlü döviz likidite tamponlarına sahip. Bankaların fonlama kompozisyonunda dış borcun payı tarihi düşük seviyelere gerilerken, mevduatın ağırlığı artmaya devam ediyor.” Mevduata dayalı fonlama yapısının yanı sıra TL’nin bilanço içindeki payındaki artışın şubenin likidite görünümünü desteklediği belirtilirken, likidite karşılama oranı gibi kısa vadeli likidite göstergelerindeki olumlu görünümün devam ettiği belirtildi. İstikrarlı bir fonlama göstergesi olan kredi/mevduat oranı korunmaktadır.
“Bankacılık sektörü kârlılığı sermayeyi desteklemeye devam ediyor”
Bankaların sağlam bilanço yapılarını sürdürdüklerinin altı çizilen raporda, sabit faizli kredilerin banka bilançolarındaki payı azalırken, uzun vadeli ve sabit faizli menkul kıymetlere yönelimin devam ettiği belirtildi.
Raporda, bankaların TL etkin pasif vade farkının bir önceki rapor dönemine göre önemli bir değişiklik göstermediği belirtiliyor. söylendi.
Bankacılık sektörünün kârlılığının sermayeyi desteklemeye devam ettiğine dikkat çekilen raporda, şunlar vurgulandı:
“2022 yılı boyunca ılımlı seviyelerde seyreden TÜFE’ye endeksli menkul kıymet getirileri ve fonlama maliyetleri, net faiz marjı kanalıyla şube kârlılığını destekledi. Son dönemde TL mevduat faizlerindeki artış nedeniyle net faiz marjı yatay seyretti. sermaye durumlarını güçlendirmiş ve yasal limitleri aşmıştır.Yasal oranların üzerinde tutulan fazla sermaye ve serbest yedekler, bankacılık sektörünün olası risklere karşı güçlü bir konumda olmasını sağlamaktadır.”
Raporda görüşlerine yer verilen TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu, Liraizasyon Stratejisi çerçevesinde 2022 başından bu yana attıkları tüm adımların, finansal piyasaların ortasında kalıcı fiyat istikrarını sağlayacak bir bakış açısıyla oluşturulduğunu belirtti. istikrar.
Türk lirasının finansal sistem içindeki payının kalıcı olarak artırılması ve ülkedeki tüm yatırım ve ticaret süreçlerinin Türk lirası etrafında şekillenmesi için politikalar uygulandığına işaret eden Kavcıoğlu, atılan bu adımların sonuç vermeye başladığını ifade etti.
Bilançolardaki liralaşmayla birlikte reel sektör firmalarının döviz durumu istikrarı iyileşirken, hanehalkının finansal varlık kompozisyonunda Türk lirasının payının önemli ölçüde arttığını belirten Kavcıoğlu, “Bu sayede finansal dayanıklılık göstergeleri de artıyor. Şirketlerin ve hanehalkının güçlü seyrini sürdürdüğünü belirten “Şirket kompozisyonu hedeflenen yönde değişti ve net ihracatçı firmalar ile KOBİ’lerin toplam krediler içindeki payı arttı. TL kredi faizlerinin para politikası faizlerine yakınsaması sağlanarak firmaların finansmana erişimi desteklenmiş, firmaların finansman maliyeti kanalından nakit transferlerinin etkinliği güçlendirilmiştir.” değerlendirmesini yaptı.
“TCMB, fiyat istikrarının kalıcı ve sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması için Liraizasyon Stratejisini tüm unsurlarıyla uygulamaya devam edecektir”
Bankacılık bölümünün etkin kalitesindeki iyileşmenin tüm kredi türlerinde ve kredi risk göstergelerinde gözlemlendiğini vurgulayan Kavcıoğlu, bölümün mevduat ağırlıklı fonlama kompozisyonunun yanı sıra güçlü likidite tamponlarının olası likidite şoklarına karşı dayanıklılığını desteklediğini hatırlatarak, şunları kaydetti: bankalar sermaye yeterlilik oranlarını yasal limitlerin üzerinde tutmaktadır.
Fiyat istikrarının kalıcı ve sürdürülebilir kurumsallaşması için TCMB’nin Liraizasyon Stratejisini tüm unsurlarıyla uygulamaya devam edeceğinin altını çizen Kavcıoğlu, “Üretim ve cari fazla kapasitedeki gelişim süreci, politika faizleri, hedeflenen kredi ve likidite ile desteklenecektir. “Bu koşullarla birlikte cari işlemler dengesi kalıcı fiyat istikrarına uygun bir yapıya kavuşturulacaktır. Liraizasyon adımları ve çeşitlendirilmiş rezerv yönetimi, Türk lirası odaklı finansal istikrarın tesisine katkı sağlamaya devam edecektir.”
